Nhu cầu sử dụng điện càng cao thì việc sử dụng Aptomat cực kỳ thiết yếu để đảm bảo về yêu cầu an toàn điện đặt lên hàng đầu. Bài viết dưới đây giúp bạn tìm hiểu về Aptomat là gì? Cách sử dụng như thế nào?
Mục Lục
1. Aptomat là gì?
Một thiết bị điện mà chắc hẳn ai cũng nghe đến đó là Aptomat, hay còn gọi là cầu dao với khả năng đóng ngắt điện tự động. Đây là thiết bị điện cực kỳ quan trọng với gia đình bởi Aptomat có chức năng bảo vệ hệ thống đường điện tránh hiện tượng bị ngắt mạch hay bị quá tải. Một số loại Aptomat tiên tiến hiện nay còn giúp chống giật và chống rò rỉ điện.
Atomat là gì
Hiện nay trên thị trường có bán hai dạng là aptomat đảo chiều 1 pha và aptomat đảo chiều 2 pha.
2. Cấu tạo của Aptomat là gì?
Cấu tạo của Aptomat gồm các bộ phận chính như: Tiếp điểm, bộ phận truyền động, hồ quang dập tắt và móc bảo vệ… Mỗi bộ phận có chức năng và nguyên lí hoạt động dưới đây.
2.1. Tiếp điểm:
Tiếp điểm được chia thành hai cấp là hồ quang và tiếp điểm chính. Hoặc loại có ba cấp tiếp điểm là hồ quang, chính, phụ.
Trường hợp bị đóng mạch, tiếp điểm hồ quang sẽ đóng trước, sau đó đến tiếp điểm phụ và đến tiếp điểm chính, còn nếu như ngắt điện thì cơ chế hoạt động sẽ thực hiện ngược lại.
Bởi vậy mà hồ quang nếu cháy thì chỉ ở trên tiếp điểm hồ quang, bởi vậy mà chúng sẽ bảo vệ được tiếp điểm chính để dẫn điện. Còn nếu như Aptomat có thêm tiếp điểm phụ sẽ giúp cho hồ quang tránh bị cháy lan vào làm như tiếp điểm chính.
2.2. Hộp dập hồ quang
Dùng aptomat sẽ giúp bạn dập tắt được hồ quang đối với chế độ làm việc của lưới điện. Theo đó thì người ta sẽ thường dùng theo hai kiểu nửa kín và kiểu hở.
+ Nửa kín: giới hạn dòng điện không quá 50k. Chúng được đặt trong vỏ kín của aptomat và có lỗ thoát khí.
+ Kiểu hở: giới hạn dòng điện cắt lớn hơn 50KA hoặc với điện áp vượt quá 1000V (cao áp)
Trong buồng dập hồ quang có những tấm thép để xếp thành lưới ngăn giúp phân chia hồ quang thành nhiều đoạn ngắn giúp thuận lợi cho việc dập tắt hồ quang.
2.3. Bộ phận truyền động cắt
Người ta thường dùng truyền động cắt với hai cách: Bằng tay hoặc bằng cơ
+ Bộ phận truyền bằng tay sẽ được thực hiện với các CB với dòng điện định mức không vượt quá 600A
+ Bộ phận điều khiển bằng điện từ như Nam châm điện sẽ được ứng dụng với những CB có dòng điện lớn hơn 1000A
Người ta thường dùng tay dài phụ theo nguyên lý đòn bẩy nhằm giúp cho tăng lực truyền động cắt. Bên cạnh đó còn thêm cách điều khiển bằng động cơ điện hay khí nén.
2.4. Móc bảo vệ
Bộ phận này sẽ bao gồm chức năng truyền tín hiệu Aptomat đảo chiều, điều đó có nghĩa là khi tác động xảy ra sự cố quá tải, ngắn mạch thì bộ phận này sẽ kích hoạt để ngắt nguồn điện.
Theo đó thì móc bảo vệ quá dòng sẽ được đặt nằm bên dưới đường đặc tính của đối tượng bảo vệ. Để làm được loại móc này thì người ta thường sử dụng rơ le nhiệt và hệ thống điện từ để đặt bên trong CB
+ Móc điện từ: Cuộn dây này quấn với tiết diện lớn ít vòng và chịu dòng tài, được móc nối tiếp với mạch chính. Trường hợp dòng điện vượt quá mức cho phép thì sẽ bị hút phần ứng đồng thời móc sẽ đập vào khớp rơi tự do, kiến cho tiếp điểm CB mở ra.
+ Móc kiểu rơle nhiệt: Bộ phần này có kết cấu bao gồm 2 tấm kim loại dãn nở khiến cho nhả khớp rơi tự do từ đó sẽ mở tiếp điểm của CB trường hợp điện quá tải sinh ra nhiệt. Kiểu móc này có một nhược điểm đó là không có khả năng ngắt nhanh trường hợp xảy ra sự cố ngắt mạch
Bởi vậy mà đối với Aptomat thường sẽ được dành cả 2 kiểu móc bảo vệ trên trong cùng một CB, còn với loại này sẽ được dùng ở CB có dòng điện định mức đến 600A.
3. Nguyên lý làm việc của Aptomat như nào?
Nguyên lý làm việc của atomat
Trên tất cả những hệ thống Aptomat thường sẽ có chung một nguyên lý làm việc như nhau. Khi xảy ra lỗi điện trong hệ thống thì các móc bảo vệ sẽ làm nhiệm vụ ngắt mạch. Còn trường hợp dòng điện chạy qua các tiếp điểm thay đổi đột ngột, sẽ tạo ra từ trường trên lò xo trường hợp điện áp quá thấp thì chúng sẽ bị giảm hoặc khi lò xo bị nóng lên quá mức (điện áp cao). Điều này sẽ khiến cho các tiếp điểm bị mở ra và dòng điện bị ngắt.
Thường với hộ gia đình sẽ dùng Aptomat có dòng điện định mức không lớn hơn 600A. Theo đó khi sử dụng phải dùng tay để điều khiển hoạt động của thiết bị. Bên cạnh đó, có một số mẫu Aptomat dành cho hệ thống điện có dòng lên tới 1000A thì sẽ có cơ chế điều khiển bằng điện từ.
Nếu như xảy ra hiện tượng ngắt mạch thì các lò xo trong móc bảo vệ sẽ trở về hoạt động bình thường. Từ đó những tiếp điểm có thể tiếp xúc lại với nhau, cho phép dòng điện tiếp tục đi qua.
Trong các Aptomat thì thường những tiếp điểm sẽ được các vật liệu dẫn điện tốt như đồng hoặc hợp kim đồng, hợp kim bạc. Thường các tiếp điểm sẽ được giới hạn tuổi thọ do số lần tiếp xúc với hiện tượng hồ quang điện khiến cho dòng điện ngắt/ mở. Nếu như các tiếp điểm bị ăn mòn, thì bạn cần phải thay thế Aptomat khác để chúng được hoạt động ổn định hơn.
4. Công dụng của Aptomat
Aptomat có lợi ích thiết thực với cuộc sống của mỗi gia đình. Đây chính là lý do mà nó không thể thiếu trong bất kỳ gia đình bào. Dưới đây là những lợi ích quan trọng của Aptomat như sau:
- Tự động ngắt dòng điện trong hệ thống điện trường hợp xảy ra hiện tượng ngắn mạch hay sụt áp.
- Bảo vệ các thiết bị điện tránh bị hư hỏng khi hệ thống điện của gia đình bạn gặp sự cố.
- Nếu như dòng điện bị rò rỉ xuống đất khiến cho xảy ra hiện tượng mất cân bằng giữa dòng điện đi và về. Aptomat đảm nhiệm nhiệm vụ ngắt điện ở trường hợp này.
- Bên cạnh đó thì nếu như bị điện giật thì Aptomat cũng tự ngắt để bảo vệ con người.
5. Aptomat có phải là một thiết bị nhà thông minh?
Hiện nay Aptomat đang được xem xét bổ sung những cảm biến tiến biến bằng việc tăng cường khả năng giám sát từ xa. Dự kiến trong tương lai sẽ ra đời những mẫu Aptomat thông minh, qua đó sẽ giúp bạn điều khiển được khả năng bật/tắt, tùy chỉnh giới hạn dòng điện và giám sát dòng điện đi qua… qua kết nối không dây trên điện thoại thông minh. Hiện nay Những thiết bị này đang trong quá trình nghiên cứu và thử nghiệm để ứng dụng cho công nghệ sạc ô tô và nhà thông minh.
Bài viết trên đây nhằm giải đáp thông tin về Aptomat là gì? Nguyên lý hoạt động và ứng dụng Aptomat trong cuộc sống như thế nào. Đừng quên theo dõi bài viết tiếp theo để cập nhật thông tin hữu ích nhé.
