Trong những năm gần đây, thủy điện tích năng là cái tên được nhắc đến nhiều nhất trên thế giới. Và Việt Nam chúng ta cũng đã bước đầu nghiên cứu về thủy điện này. Vậy Thủy điện tích năng là gì và ưu nhược điểm của thủy điện tích năng? Mời bạn đọc tham khảo.
Mục Lục
Tổng quan về thủy điện tích năng
Thủy điện tích năng là một dạng thủy điện dự trữ năng lượng, với công dụng chính là tích lũy điện năng để bổ sung cho hệ thống vào những lúc cần thiết. Nó được ví như “bình ắc quy” của hệ thống điện, được “xạc đầy” khi rảnh rỗi và mang ra dùng khi có nhu cầu.
Mô hình hoạt động thủy điện tích năng
Mô hình của thủy điện tích năng là hai hồ chứa nước ở hai cao độ khác nhau, và một nhà máy thủy điện với turbin thuận nghịch nằm ở gần hồ chứa bên dưới, nối với hồ chứa bên trên bằng đường ống áp lực. Thủy điện tích năng vận hành dựa trên nguyên tắc cân bằng nhu cầu phụ tải của hệ thống điện.
Trong giờ cao điểm, khi nhu cầu dùng điện cao, nước được xả qua đường ống áp lực từ hồ chứa bên trên, làm quay turbine để phát điện lên hệ thống, nước xả được trữ trong hồ bên dưới. Trong giờ thấp điểm, khi nhu cầu dùng điện thấp, nhà máy lấy điện từ hệ thống để bơm ngược nước từ hồ chứa bên dưới lên hồ chứa bên trên thông qua turbine hai chiều, lúc này vận hành như một máy bơm. Thủy điện tích năng rất tiện lợi bởi nó vừa là một đơn vị sản xuất điện, vừa là một đơn vị tiêu thụ điện, và cơ sở thực tiễn cho phương thức vận hành này là sự chênh lệch giá điện giữa giờ cao điểm và giờ thấp điểm.
Ưu nhược điểm của thủy điện tích năng
Ưu điểm
Thủy điện tích năng làm tăng tính hiệu quả của hệ thống, khi tận dụng được điện năng dư thừa từ các nhà máy nhiệt điện (điện than, điện khí, điện nguyên tử…) trong giờ thấp điểm, giúp tăng hiệu suất hoạt động và ổn định vận hành cho các nhà máy này.
Khi nhu cầu sử dụng điện tăng đột ngột thì thủy điện tích năng vẫn đáp ứng được nhu cầu kịp thời hiệu quả. Điều này làm cho đảm bảo an toàn cung cấp điện, ổn định tần số mạng lưới điện, đồng thời rất thân thiện với môi trường.
Thủy điện tích năng không cần nhiều tới hồ chưa, không bị ảnh hưởng và phụ thuộc nhiều vào chế độ thủy văn hàng năm.
***** Tham khảo thêm: Ra đời trong gian khó và 45 năm phát triển của thủy điện Thác Bà
Nhược điểm
Nhược điểm chủ yếu của thủy điện tích năng là hiệu suất vận hành chưa cao (đạt khoảng 70-85%).
Nhược điểm chủ yếu của thủy điện tích năng là hiệu suất vận hành chưa cao
Thủy điện tích năng gặp hạn chế khi nó không hoạt động độc lập mà nó chỉ có thể phát huy tác dụng như một “bình ắc quy” trong một hệ thống điện công suất tương đối lớn.
Thủy điện tích năng đòi hỏi một địa hình khá đặc biệt, là những khu vực có chênh lệnh độ cao lớn nhưng phải ở gần nguồn nước để bố trí hai hồ chứa (lý tưởng nhất là các ngọn núi có đỉnh rộng bên cạnh các con sông, suối lớn). Địa hình này thực sự khá khó để lựa chọn như nơi phong cảnh hữu tình cần được bảo tồn sao cho phù hợp nhất.
Thủy điện tích năng ở Việt Nam
Việt Nam đã và đang hội nhập và dưới sự tư vấn của các chuyên gia Nhật Bản (JICA), tập đoàn điện lực Việt Nam đã và đang nghiên cứu dự án thủy điện tích năng tiềm năng. Thủ tướng chính phủ đã phê duyệt cho dự án thủy điện tích năng Bắc Ái tỉnh Ninh Thuận (công suất 1200MW) đã được EVN chính thức phê duyệt báo cáo tiền khả thi (tháng 5/2015) và đang tiến hành các công tác khảo sát, thiết kế (do công ty CP TVXD Điện 4 thực hiện).
Thủy điện tích năng thực sự đang là một trong những thủy điện tiềm năng nhất hiện nay nếu được đưa vào sử dụng.
